جدول سایز کابل برق

جدول سایز سیم برق یکی از ابزارهای بسیار مهم و پرکاربرد در فرآیند انتخاب بهینه سیم و کابل است.

این جدول که بر اساس استانداردهای بین‌المللی تدوین شده است، به شما کمک می‌کند تا در هنگام خرید، مناسب‌ترین سیم و کابل را برای پروژه مورد نظرتان انتخاب نمایید.

با این مطلب از یکتا لایت همراه باشید تا در اطلاعات دقیق‌تری در این زمینه دریافت کنید. جهت خرید سیم و کابل برق کلیک کنید.

انواع سایز سیم برق

برای سیم‌کشی ایمن و استاندارد ساختمان (کلید، پریز، کولر و غیره)، انتخاب سایز سیم برق مناسب، با توجه به جریان مورد نیاز و تجهیزات متصل، حیاتی است.

تولیدکنندگان، سیم‌ها را در اندازه‌ها و سطح مقطع‌های استاندارد (0.25 تا 300 میلی‌متر مربع) عرضه می‌کنند. استفاده از سایز نامناسب می‌تواند منجر به داغ شدن سیم، آتش‌سوزی و هزینه‌های اضافی شود.

سیم‌های برق ساختمانی معمولاً به صورت افشان (انعطاف‌پذیرتر)، نیمه افشان و مفتول (انعطاف‌پذیری کمتر با انتقال جریان بهتر) تولید می‌شوند.

هرچه سطح مقطع سیم بزرگتر باشد، توانایی انتقال جریان بیشتر در مسافت طولانی‌تر را دارد. نحوه تشخیص سایز سیم برق کار چندان ساده‌ای نیست، زیرا یک اشتباه می‌تواند منجر به بروز پیامدهای ناخوشایندی همچون گرم شدن بیش از حد، افت ولتاژ و آسیب به تجهیزات شود.

رنگ استاندارد سیم‌ها در سیم‌کشی ساختمان نیز شامل قهوه‌ای، مشکی و طوسی برای فازها، آبی برای نول و زرد/سبز برای ارت هستند. انتخاب درست سایز سیم برق و نوع سیم، ایمنی و عملکرد صحیح سیستم برق ساختمان را تضمین می‌کند. اما در ادامه توجه شما را به جدول سایز سیم برق افشان جلب می‌کنیم:

انواع سایز کابل برق

انواع کابل برق در اندازه‌های متنوعی تولید می‌شوند که هر یک برای کاربرد ویژه‌ای طراحی شده‌اند. این گستردگی سایز، امکان انتخابی دقیق و متناسب با نیازهای گوناگون پروژه‌ها را فراهم می‌کند. برای مثال در ادامه توجه شما را به سایز کابل های برق افشان جلب می‌کنیم:

از کابل‌های باریک مناسب مصارف خانگی با توان کم گرفته تا کابل‌های قطور مورد استفاده در صنایع سنگین، هر سایز کابل برق مشخصات فنی منحصربه‌فردی دارد.

شناخت این تنوع و ویژگی‌های هر اندازه، لازمه‌ی انتخاب بهینه و ایمن در طراحی سیستم‌های الکتریکی است. برای سهولت در درک انواع سایز کابل برق، می‌توان آن‌ها را در سه گروه اصلی دسته‌بندی کرد:

کابل‌های با مقطع کوچک (1.5 تا 4 میلی‌متر مربع)

این نوع کابل برای مصارف خانگی و تجاری کوچک، شامل مدارهای روشنایی (1.5 mm²)، پریزهای عمومی (2.5 mm²) و لوازم خانگی با مصرف متوسط (4 mm²) کاربرد دارد.

کابل‌های با مقطع متوسط (6 تا 16 میلی‌متر مربع)

این نوع کابل در کاربردهای تجاری و صنعتی سبک برای تغذیه تجهیزات پرمصرف‌تر مانند کولرهای گازی بزرگ، اجاق‌های برقی صنعتی و موتورهای کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سایز 6 mm² برای مصارف خانگی پرمصرف و سایزهای 10 و 16 mm² بیشتر در محیط‌های تجاری و صنعتی کوچک کاربرد دارند و برای جریان‌های بالاتر و مسافت‌های طولانی‌تر مناسب‌اند.

کابل‌های با مقطع بزرگ (25 میلی‌متر مربع و بالاتر)

این نوع کابل در صنایع سنگین و پروژه‌های زیرساختی برای انتقال جریان‌های بسیار بالا در مسافت‌های طولانی کاربرد دارد.

سایزهای 25 و 35 mm² در تغذیه تابلوهای برق اصلی ساختمان‌های بزرگ و کارخانه‌های کوچک و سایزهای بزرگتر در نیروگاه‌ها و خطوط انتقال قدرت استفاده می‌شوند.

راهنمای سایزبندی کابل بر اساس کاربرد

یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین انواع سایز کابل و سیم برق، نوع کاربرد آن است. در ادامۀ موضوع جدول سایز سیم برق، انواع سیم و کابل برق را بر اساس کاربردهای رایج آن‌ها بررسی می‌کنیم:

سایز کابل برق تک فاز

سایز کابل برق ورودی ساختمان بسته به تک فاز یا سه فاز بودن انشعاب و میزان مصرف تعیین می‌شود. معمولاً اغلب کابل‌های تک فاز با نول تا سایز 352 به صورت افشان و نیمه‌افشان تولید می‌شوند.

کابل‌های تک رشته تک فاز نیز تا سطح مقطع 400 میلی‌متر مربع در دسترس هستند. سایز کابل برق سه فاز کابل‌های برق سه فاز می‌توانند با یا بدون رشته نول باشند.

کابل‌های بدون نول تا سطح مقطع 703 به صورت افشان و نیمه‌افشان و کابل‌های با نول تا سطح مقطع 240 (مس) و 300 (آلومینیوم) تولید می‌شوند.

به طور کلی از انواع سایز کابل برق سه فاز می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

کابل‌های سه رشته: 1.5×3، 2.5×3، 4×3، 6×3، 10×3، 16×3، 25×3، 35×3، 50×3، 70×3، 95×3

کابل‌های چهار رشته: 1.5×4، 2.5×4، 4×4، 6×4، 10×4، 16×4، 25×4

کابل‌های پنج رشته: 1.5×5، 2.5×5، 4×5، 6×5، 10×5، 16×5، 25×5

کابل‌های هوایی فشار ضعیف سه فاز: 16+16+25+25×3، 25+25+35+35×3، 25+25+50+50×3، 25+25+70+70×3، 25+25+95+95×3، 25+25+120+120×3

سایز کابل خودنگهدار

کابل‌های خودنگهدار جایگزینی برای کابل‌های مسی هستند و معمولاً روی تیرهای برق نصب می‌شوند.

کابل‌های خودنگهدار تک فاز در سایزهای 16 تا 35 و کابل‌های سه فاز در سایزهای 16 تا 120 موجود و مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سایز کابل فرمان

کابل‌های فرمان با تعداد رشته‌های متنوع (5 تا 48 رشته) تولید می‌شوند و سطح مقطع آن‌ها بسته به تعداد رشته‌ها از 0.25 تا 2.5 میلی‌متر مربع متغیر است.

سایز کابل اعلام حریق

سایز کابل نسوز یا کابل‌های مورد استفاده در سیستم‌های اعلام حریق مشابه سایر سیم و کابل‌ها است. با این حال، کابل‌های 12، 1.52، 13 و 1.53 شیلددار و بدون شیلد از پرکاربردترین سایزها هستند.

سایز کابل جوشکاری

کابل‌های جوشکاری با روکش لاستیکی در سایزهای مختلفی از جمله 251 (سایز 12)، 351 (سایز 14)، 501 (سایز 16)، 701 (سایز 18) و 95*1 (سایز 20) موجود هستند.

سایز کابل برای پریزهای برق

برای برق‌رسانی به پریزها بر اساس سایز کابل برق خانگی، اغلب از کابل با سایز 2.5 میلی‌متر مربع استفاده می‌شود. استفاده از کابل با سطح مقطع بالاتر نیز امکان‌پذیر است.

سایز کابل برای مدارهای روشنایی

این کابل‌ها معمولاً با قطرهای 1 یا 1.5 میلی‌متر برای تامین برق چراغ‌ها در مدارهای روشنایی استفاده می‌شوند. انتخاب بین این دو سایز به تعداد چراغ‌ها و طول مدار بستگی دارد تا از افت ولتاژ جلوگیری شود.

جدول سایز سیم برق بر اساس آمپر

سایزبندی سیم و کابل برق بر اساس آمپر با دو هدف اصلی انجام می‌شود:

ارتقای ایمنی تاسیسات الکتریکی ساختمان و بهبود کیفیت کابل‌کشی، که به افزایش طول عمر سیم و کابل منجر می‌گردد.

این سایزبندی بر حسب آمپر، بسته به نوع نصب سیم و کابل، به دو روش مجزا برای کابل‌های روکار و توکار صورت می‌گیرد.

کابل‌های روکار معمولاً در معرض دید و در تاسیسات سطحی به کار می‌روند، در حالی که کابل‌های توکار درون دیوارها و داکت‌ها نصب می‌شوند.

جدول سایز سیم برق زیر، سایزبندی این دو نوع کابل را بر اساس اندازه و حداکثر جریان مجاز (آمپر) نشان می‌دهد:

اندازه‌گیری دقیق کابل برق بر اساس کاربرد، نه تنها یک ضرورت ایمنی است بلکه بهینه‌سازی مصرف انرژی را نیز به دنبال دارد.

عدم تطابق انواع سایز سیم برق با محل نصب می‌تواند مشکلاتی از قبیل افت ولتاژ، افت فشار و کاهش جریان را ایجاد کرده و حتی خطر آتش‌سوزی را افزایش دهد.

کابل‌کشی غیراستاندارد همچنین می‌تواند عمر مفید وسایل برقی را کاهش داده و هزینه‌های تعمیرات را تحمیل کند.

اما توجه داشته باشید که شما برای خرید انواع سیم و کابل مرتبط با پروژۀ الکتریکی خود به دانش زیادی نیاز ندارید؛ زیرا می‌توانید در این زمینه از کارشناسان یکتا لایت مشاورۀ رایگان دریافت کنید.

چرا انتخاب سایز مناسب سیم و کابل مهم است؟

انتخاب سایز نامناسب کابل برق بر اساس کاربرد، عواقب جدی به دنبال خواهد داشت. مشکلاتی مانند افت ولتاژ، افت فشار، احتمال بروز آتش‌سوزی و کاهش جریان برق از جمله این موارد هستند.

کابل‌کشی غیراصولی حتی می‌تواند به لوازم برقی منزل آسیب رسانده و هزینه‌های تعمیر و نگهداری را افزایش دهد. این موارد تنها بخشی از مشکلات ناشی از انتخاب نادرست سایز سیم و کابل هستند.

به عنوان مثال، استفاده از کابل‌هایی با سطح مقطع بزرگتر از حد مورد نیاز در محیط‌های خانگی، منجر به افزایش بی‌رویه مصرف برق می‌گردد.

دلیل این امر آن است که این نوع کابل‌ها برای انتقال جریان‌های قوی در محیط‌های صنعتی مناسب هستند. استفاده از آن‌ها در ساختمان‌های مسکونی، علاوه بر افزایش مصرف برق، راندمان انرژی را نیز پایین می‌آورد.

بنابراین، برای انتخاب صحیح و جلوگیری از این مشکلات، جدول سایز سیم برق یک ابزار راهنمای بسیار مفید است که با ارائه اطلاعات دقیق، به انتخاب متناسب‌ترین کابل برای هر کاربرد کمک می‌کند.

نحوه تشخیص سایز سیم برق

سایز هر کابل برق منحصربه‌فرد است و این سایز از طریق اعدادی که بر روی آن درج شده، قابل شناسایی است.

این اعداد در واقع اطلاعات کلیدی کابل را در اختیار ما می‌گذارند؛ به طور دقیق‌تر، با خواندن این اعداد می‌توان تعداد رشته‌های کابل، سیم‌های فاز و نول موجود در آن، و همچنین سطح مقطع هر رشته را تعیین کرد.

نحوه خواندن این اعداد به این صورت است که اولین عدد از سمت چپ، نمایانگر تعداد رشته‌های هادی کابل برق است، و عدد بلافاصله بعد از آن، سطح مقطع هر رشته را بر حسب میلی‌متر مربع نشان می‌دهد.

برای روشن شدن این موضوع، به مثال‌های زیر توجه کنید:

عبارت «سایز سیم برق 3×2» به این معناست که این کابل دارای 3 رشته هادی با سطح مقطع 2 میلی‌متر مربع برای هر رشته است.

عبارت «سایز کابل نیمه افشان 3×240+120» نشان می‌دهد که این کابل از 3 رشته هادی فاز با سطح مقطع 240 میلی‌متر مربع و یک رشته نول با سطح مقطع 120 میلی‌متر مربع تشکیل شده است.

نکته مهم: در صورتی که اعداد درج شده بر روی کابل قابل رویت نباشند، می‌توان با برش عمودی کابل و اندازه‌گیری سطح مقطع هادی‌ها، سایز آن را تعیین کرد.

روش دیگر برای تشخیص سایز کابل برق، اندازه‌گیری قطر سطح مقطع هادی (بدون در نظر گرفتن عایق و بر حسب اینچ) و استفاده از فرمول‌های مربوطه است. بیشتر بدانید.