سیم و کابل برق چه فرق‌هایی با هم دارند؟ فرق بین سیم و کابل چیست؟ آیا از لحاظ کاربردی با هم فرق دارند یا این‌که تفاوت آن‌ها فقط از لحاظ ظاهری است؟ کدام یک گران‌تر از دیگری است؟ اصلا سیم برق بیشتر به درد کار ما می‌خورد یا کابل برق؟
این‌ها همه سوالاتی هستند که موقع خرید سیم و کابل باید جواب درستی برای آن‌ها داشته باشید. متاسفانه حتی خیلی از برق‌کاران دقیقا فرق سیم و کابل را با هم نمی‌دانند و به همین خاطر سیم‌کشی بسیاری ساختمان‌ها با مشکل روبه‌رو می‌شود.
سیم و کابل برق هر دو امکان انتقال جریان برق از نقطه‌ای به نقطه دیگر را فراهم می‌کنند و از این لحاظ کارکردی دقیقا مشابه هم دارند.
تفاوت آن‌ها اما بیشتر در مواردی مثل نحوه ساخت، متریال اولیه، اندازه، میزان ولتاژ عبوری، طول عمر، جنس هادی و مواردی از این دست برمی‌گردد که در ادامه بیشتر در مورد آن‌ها توضیح داده‌ایم.
فهرست محتوا
سیم برق چیست؟
«سیم برق تک رشته‌ای است که از یک هادی یا رسانا تشکیل شده و جریان الکتریسیته را از نقطه A به نقطه B منتقل می‌کند.»
در ساختار سیم برق به دور هادی روکش کشیده شده یا کشیده نشده است. از این لحاظ سیم برق به دو دسته روکش‌دار و بدون روکش تقسیم‌بندی می‌شود.
نوع بدون روکش (سیم لخت) برای مواردی مانند سیم‌پیچی موتورها و تجهیزات صنعتی به کار می‌آید و سیم‌های روکش‌دار نیز در صنایع ساختمان‌سازی و خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
هادی سیم برق نیز معمولا از جنس مس است که هم رسانایی بسیار بالایی دارد و هم انعطاف آن خوب است. البته برای مسیرهای طولانی، یا در جاهایی که سیم باید وزن کمی داشته باشد، و یا در جاهایی که احتمال سرقت بالاست، می‌توان از هادی آلومینیومی نیز استفاده کرد.
انواع سیم برق
سیم برق در انواع زیر تولید می‌شود:
سیم برق افشان
به یک رشته – یا برخی اوقات چند رشته – سیم برق با هادی از جنس مس که درون یک لایه عایق PVC قرار گرفته‌اند، سیم افشان می‌گویند. مهم‌ترین ویژگی سیم برق افشان، انعطاف‌پذیری آن‌ها است.
از این نوع سیم‌ها در مسیرهای پرپیچ‌وخم و درون وسایل الکتریکی و همچنین برای سیم‌کشی ساختمان‌ها استفاده می‌شود. برندهایی همچون سیم و کابل پژواک همدان و برند سات کابل مهر از جمله بهترین تولیدکنندگان انواع سیم برق افشان هستند.
سیم برق نیمه افشان
ساختار سیم نیمه افشان مشابه با سیم افشان است (یعنی رشته‌هایی از جنس مس و عایق از جنس پی‌وی‌سی)، منتهی ضخامت رشته‌های مس از سیم افشان بیشتر است.
همین ضخامت بیشتر رشته‌های فلزی در سیم نیمه افشان باعث شده که انعطاف‌پذیری آن کم‌تر از سیم افشان باشد. از این نوع سیم‌ها برای سیم‌کشی در مسیرهایی که پیچ‌وخم زیاد است و در عین حال تنش مکانیکی وجود دارد استفاده می‌شود.
سیم برق مفتولی
برعکس سیم‌های افشان که در آن‌ها رشته‌های نازک کنار هم قرار می‌گرفتند، در سیم‌های مفتولی یک رشته فلزی ضخیم و قطور توسط یک لایه عایق احاطه می‌شود.
| بخانید تا بیشتر بدانید: تفاوت کابل افشان و کابل مفتولی |
همین ضخامت زیاد باعث شده که سیم مفتولی اصلا انعطاف‌پذیر نباشد و به آن «سیم خشک» هم بگویند. منتهی دوام و استقامت این نوع سیم در برابر عوامل خارجی بالاست و جریان برق را هم به بهترین شکل از خود عبور می‌دهد.
کابل برق چیست؟
متخصصین صنایع برقی کابل را این‌گونه تعریف می‌کنند:
«مجموعه‌ای از یک یا چند رشته سیم که در کنار هم قرار گرفته‌اند و به کمک عاملی خارجی به‌هم چسبیده‌اند. این رشته سیم‌ها توسط یک یا چند لایه عایق – بسته به نوع کابل – احاطه شده‌اند».
از لحاظ عملکرد، کابل برق دقیقا مشابه سیم برق است. یعنی جریان الکتریکی را از نقطه‌ای به نقطه دیگر انتقال می‌دهد. این‌که خیلی از افراد سیم و کابل برق را با هم اشتباه می‌گیرند، احتمالا به دلیل کارکرد یکسان آن‌ها است.
| بخوانید تا بیشتر بدانید: انواع کابل آلومینیومی |
هادی کابل برق (یعنی همان سیم‌هایی که درون کابل قرار گرفته‌اند) از جنس مس یا آلومینیوم است و بسته به استفاده‌ای که دارد، در انواع مختلف «شیلددار» یا «بدون شیلد» تولید می‌شود.
کابل‌های شیلد دار محافظی اضافی در ساختار خود دارند که باعث کاهش دریافت نویز و افزایش مقاومت در آن‌ها می‌شود. کابل‌هایی مثل کابل شبکه و کابل مخابرات و کابل کواکسیال معمولا به این محافظ اضافی مجهز شده‌اند.
انواع کابل برق
تقسیم‌بندی انواع کابل برق بر اساس پارامترهای زیر صورت می‌گیرد:
جنس هادی
از این نظر کابل‌ها خود به دو دسته کابل مسی و کابل آلومینیومی تقسیم‌بندی می‌شوند. در واقع این جنس هادی کابل است که اسم آن را هم تعیین می‌کند.
از آن‌جایی هم که انعطاف‌پذیری آلومینیوم از مس کم‌تر است، معمولا کابل‌های آلومینیومی را به صورت مفتول یا نیمه افشان می‌سازند. اما کابل‌هایی با هادی مس در قالب کابل افشان تولید می‌شوند.
نوع کاربرد
کابل‌ها کاربردهای زیادی دارند و ساختار آن‌ها برای هر استفاده‌ای متفاوت خواهد بود. از جمله کابل‌های پر استفاده می‌توان به کابل کنترل، کابل مخابرات، کابل خودنگهدار، کابل کواکسیال، کابل شبکه، کابل فیبر نوری، کابل ابزار دقیق و کابل مونتاژ اشاره داشت.
میزان ولتاژ عبوری
کابل‌های برق را بر اساس میزان ولتاژ قابل تحمل به چهار دسته کابل فشار ضعیف (کابل سبک)، کابل فشار متوسط، کابل فشار قوی (کابل قدرت) و کابل فوق فشار قوی تقسیم‌بندی می‌کنند.
سیم و کابل سمنان و سیم و کابل زرتافته کرمان از جمله مشهورترین تولیدکنندگان کابل‌های فشار متوسط و فشار قوی در کشور هستند. این در حالی است که بقیه تولیدی‌ها کابل‌های فشار ضعیف را هم به‌صورت انبوه تولید می‌کنند.
تفاوت سیم و کابل برق چیست؟
نوبت به مقایسه سیم و کابل برق می‌رسد. این دو محصول را در 5 پارامتر گوناگون بررسی کرده‌ایم:
اولین تفاوت سیم و کابل: میزان ولتاژ عبوری
کابل‌ها هم ضخیم‌ترند، هم عایق‌های بیشتری دارند و هم معمولا تعداد رشته‌های هادی آن‌ها زیادتر است. به همین خاطر اصولا کابل از سیم برای عبور جریان‌های فشار قوی (ولتاژ بالا) مناسب‌تر است.
از آن‌جایی هم که جریان فشار قوی گرمای بیشتری تولید می‌کند، سیم برق اصلا گزینه استانداردی برای آن به حساب نمی‌رود.
| بخوانید تا بیشتر بدانید: بهترین مارک سیم برق |
دومین تفاوت سیم و کابل برق: مقاومت در برابر تنش‌های محیطی
خیلی از کابل‌های برق پوشش اضافی، شیلد یا آمور دارند. همین مسئله باعث می‌شود که در برابر تنش‌های محیطی- از جمله گرما، رطوبت، یخ‌زدگی، ضربه و … – خیلی مقاوم‌تر از سیم برق باشند.
همچنین اگر هادی کابل‌ها از جنس آلومینیوم باشد، یک هسته فولادی نیز در ساختار داخلی کابل قرار می‌گیرد که کار را برای انتقال جریان‌های فشار قوی در مسیرهای طولانی و پر چالش، ساده‌تر می‌کند.
سومین تفاوت سیم و کابل: اندازه سطح مقطع
ساختار کابل به‌گونه‌ای است که اصولا سطح مقطع آن‌ها بزرگ‌تر از سیم می‌شود. حتی ممکن است سطح مقطع برخی از آن‌ها به 240 میلی‌متر مربع و بیشتر هم برسد.
همچنین کابل‌ها تنوع بیشتری از نظر سطح مقطع دارند و از اندازه‌های کوچک تا بسیار بزرگ در بازار یافت می‌شوند. سیم‌ها اما سطح مقطع‌های کوچک‌تری دارند و تنها سیم‌های ارت هستند که ممکن است تا 150 میلی‌متر سطح مقطع داشته باشند.
چهارمین تفاوت سیم و کابل برق: وزن
در متراژ برابر، اصولا وزن کابل بیشتر از سیم است. این مسئله به این خاطر است که تعداد رشته سیم‌های به کار رفته در کابل بیشتر است و عایق – یا عایق‌های آن – سنگین‌ترند.
پنجمین تفاوت سیم با کابل: میزان ضخامت
کابل‌ها عایق و روکش بیشتری دارند، در نتیجه معمولا ضخیم‌ترند. همان‌طور که بالاتر هم توضیح دادیم حتی نوعی کابل داریم به اسم کابل شیلد دار که نه تنها هر هادی آن با عایق پوشانده شده، بلکه روکش محافظ مخصوص (شیلد) هم دارد. خود این مسئله باعث می‌شود که ضخامت آن دوچندان شود.
| بخوانید تا بیشتر بدانید: بهترین برند کابل آلومینیومی |
ششمین تفاوت سیم و کابل برق: ساختاربندی عایق‌ها
یکی از تفاوت‌های اصلی سیم و کابل وجود عایق بر روی هر هادی جریان و یک پوسته عایق مشترک خواهد بود. اگر هر هادی در عایق جداگانه باشد، پس ما یک کابل داریم. اگر عایق وجود نداشته باشد، یا چندین هادی لخت در یک غلاف عایق محصور شده باشند، آن محصول سیم است.
یک اشتباه رایج!
توضیحی در مورد یک اشتباه رایج؛ سیم و کابل همیشه از نظر تعداد رشته سیم با هم فرق ندارند
بعد از آن‌که به این سوال پاسخ دادیم که فرق بین سیم و کابل برق چیست، بد نیست اشاره‌ای هم به یک فرض غلط در ذهن بسیاری از افراد – حتی برق‌کاران – داشته باشیم.
تصور خیلی‌ها این است که سیم برق همیشه تک رشته است و کابل همیشه چند رشته. این تعریف همیشه درست نیست. در واقع شاید هر مجموعه سیم چند رشته که کنار هم قرار گرفته‌اند یک کابل باشد، اما لزوما هر هادی تک رشته یک سیم نیست!
مثلا، در صنایع برق مواردی مانند کابل فشار قوی تک رشته، کابل‌های هوایی تک رشته و کابل‌های فشار ضعیف شیلددار را داریم که هرچند کابل برق هستند، اما به صورت تک رشته تولید می‌شوند و تعریف بالا را نقض می‌کنند. بیشتر بدانید.
سخن پایانی
در حال حاضر تمام نیاز صنایع برق کشور به سیم و کابل توسط کارخانه‌های داخلی تامین می‌شوند. برندهای مختلفی در این زمینه فعالیت دارند و تقریبا همه آن‌ها انواع سیم و کابل برق را تولید می‌کنند.
با این حال اگر شما به فکر خرید سیم و کابل برق هستید، توصیه می‌کنیم که خرید خود را فقط و فقط از برندهای معتبر انجام دهید.
برندهایی مثل سیم و کابل خراسان افشارنژاد ، سیم و کابل اعتماد البرز ، سیم و کابل همدان ، سیم و کابل کرمان ، سیم و کابل زاگرس و برند سیمیا و سیم و کابل متال از جمله بهترین‌ها در زمینه تولید این محصولات هستند.
می‌توانید محصولات اورجینال تمامی این برندها را از طریق فروشگاه یکتالایت، فروشگاه لوازم الکتریکی تهیه نمایید. ما در فروشگاه یکتالایت با شماره تماس‌های 09128122145 و یا 02176264937 در کنار شماییم تا راهنمایی‌های لازم را به شما ارائه داده و سفارش‌هایتان را ثبت کنیم.
لیست قیمت سیم و کابل
